مقاله توسعه شهرها 42 ص با فرمت word
مقدمه
وجود برنامه توسعه شهرها از ابتداي قرن اخير يک ضرور غير قابل انکار مطرح گرديده و اين ضرورت در ايران در دهه چهل با تهيه و تصويب اولين طرح هاي جامع شهري عينيت يافت. ولي طي اين سال ها اجراي اينگونه طرح ها در اکثر موارد پيش بيني شده به علل گوناگون محقق نشد که بررسي اين علل خارج از بحث مي باشد. ولي يکي از علل عدم موفقيت اجراي طرح هاي جامع و تفصيلي را مي توان در جدا بودن فرآيند تهيه و تصويب طرح ها از روند اجراي اين طرح ها دانست. به همين علت هيچ گاه شهرداري ها خود را موظف به تجهيز و سازماندهي براي تهيه برنامه هاي توسعه شهرها نمي دانستند و اگر هم به ندرت شاهد وجود تشکيلاتي براي تهيه اينگونه طرح هاي توسعه در شهرداري ها هستيم، نبايد آن را به منزله ورود شهرداري ها به عرصه تهيه برنامه هاي توسعه شهري دانست. يکي از موارد معدودي که نويد ورود شهرداري ها به عرصه تهيه برنامه هاي توسعه شهري را مي دهد تشکيل معاونت طرح و برنامه در منطقه 6 است.
که براي اولين بار با تهيه برنامه پنج ساله اجرايي- عمراني شهرداري منطقه 6 به صورت جديد به سمت تهيه برنامه توسعه براي منطقه 6 حرکت کرده است ولي تهيه اين برنامه نيز خود با مشکلات متعددي روبرو است که مهمترين آنها به شرح زير است:
1-نبود طرح و برنامه بهنگام براي کل شهر تهران
2-قديمي بودن طرح هاي قبلي شهر تهران مثل طرح جامع و طرح ساماندهي
3-مديريت غير متمرکز شهري
4-عدم انسجام کافي در سازمان هاي مختلف شهرداري
5-رشد بدون برنامه در شهر تهران بخصوص طي دو دهه ي اخير
6- خلاءهاي اطلاعاتي بسيار زياد
7-منابع مالي ناپايدار در شهرداري تهران.
مجموعه مشکلات بالا سبب مي گردد که نتوان براي شهر تهران برنامه پنج ساله اي را بصورت بسيار قاطع و مطمئن و منسجم ارايه داد و اين موضوع به نحو بسيار شديدتري براي مناطق شهري صدق مي کند. بخصوص آنکه با توجه نبود طرح هاي بالادست، نمي توان به نقش مناطق شهري در کل پهنه شهر تهران دست پيدا کرد ولي از سوي ديگر نيز نمي توان توسعه شهر و مناطق آنرا به دست روزمرگي سپرده و چاره اي جز برنامه ريزي با ملحوظ قرار دادن موانع و مشکلات نمي باشد. تهيه برنامه پنج ساله اجرايي-عمراني شهرداري منطقه 6 تهران با توجه به مشکلات و موانع ذکر شده از اواخر سال 80 شروع گرديد و از همان ابتدا ضمن جمع آوري اطلاعات پايه سعي گرديد که به تصوير نسبتاً صحيح و دقيقي از اين منطقه در زمينه هاي مختلف دست پيدا کرد تا با انعطاف پذيري زياد به تهيه برنامه پنج ساله شهرداري منطقه 6 پرداخت. در هر صورت طرح پيش رو اولين نمونه از تهيه برنامه پنج ساله شهرداري هاي کشور مي باشد و مسلماً با کاستي هايي رو به رو است ولي در هر صورت تلاش بر اين بوده که با استفاده از کارشناسان با تجربه در زمينه هاي مختلف مطالعاتي، برنامه اجرايي- عمراني شهرداري منطقه 6 به نحوي تدوين گردد که بعنوان يک سند اجرايي و برنامه اي مورد استفاده مديريت شهرداري منطقه قرار گيرد.
از آنجا که سيستمي باز است، پيچيده، چند بعدي و پويا، پيش بيني براي تمام اجزاء و تغيير و تحولات آن و برنامه ريزي دقيق و کامل براي تمام عناصر و اجراء آن، نه ممکن و نه لازم است و برنامه ريزي شهري اگرچه به «جامع نگري» نياز دارد ولي نمي توان تمام حيات آنرا در چارچوب يک «طرح جامع» شناسايي و برنامه ريزي کرد.