تحقیق GIS چیست 28 ص با فرمت word

فصل اول : GIS چيست؟

سيستم اطلاعات جغرافيايي Geographic Information system يک سيستم کامپيوتري مي باشد که جهت ذخيره و ارائه اطلاعات توصيفي و مکاني بصورت توأمان استفاده مي شود.

تعاريف مختلفي از GIS توسط اشخاص مختلف ارائه شده است که از نظر اينجانب کاملترين تعريف به شرح زیر مي باشد:

سیستم اطلاعات جغرافیایی مجموعه ای از نرم افزار، سخت افزار، داده ها، متخصصین و مدلهای مورد استفاده جهت اخذ، ذخیره سازی، بازیابی، بهنگام سازی، پردازش، تجزیه و تحلیل، انتقال و نمایش داده های مکان مرجع شده است که بعنوان یک سیستم حامی تصمیم گیری، برای حل مشکلات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همانطور که در بالا ذکر شد موقعيت جغرافيايي «مکاني» براي اطلاعات توصيفي در اين سيستم از اهميت بالايي برخوردار است به عبارت ديگر سيستمهاي GIS براي نگهداري، تجزيه و تحليل، به روزرساني و ارائه اطلاعاتي به کار مي رود که با موقعيت جغرافيايي به نحوي در ارتباط است.

يکي از مهمترين جنبه هاي يک GIS اين است که قابليت اين سيستم ها بوسيله مشتريان آنها ارزيابي مي شود.

همانطور که شرح داده خواهد شد در يک GIS اطلاعات به دو شکل اساسي ارائه مي شوند نقشه ها و جداول. البته بايستي از ياد نبريم که اطلاعات در يک GIS به همين دو صورت هم ذخيره مي شوند.

اما نقش اصلي يک سيستم اطلاعات جغرافيايي در آناليز و پردازش اين اطلاعات مي باشد. براي روشن تر شدن مطلب به ارائه يک مثال مي پردازيم:

تصور کنيد که براي اراضي کشاورزي يک منطقه تصاوير ماهواره هاي سنجش از دور اخذشده و پس از پردازش تبديل به نقشه کاربري اراضي و اطلاعات توصيفي از قبيل سطح زير کشت هر محصول، فراواني انواع محصولات کشاورزي، نوع خاک، ميزان منابع آبي، شيب زمين و ... شده است.

حال پس از ليست کردن اطلاعات توصيفي به تفکيک هر قطعه زمين و تبديل اين اطلاعات به جداول مجزا مي توان يک GIS ساده ساخت که تنها شامل اطلاعات مربوط به نام مالک، شماره قطعه زمين و مساحت آن، نوع سند، مالکيت، حدود و مرزهاي زمين، سطح زير کشت، انواع محصولات، نوع خاک، شيب زمين و ... مي باشد. حال از چنين سيستم اطلاعات جغرافيايي مي توان پردازشها و آناليزهايي درخواست نمود. مثلاً در زمينه کنترل فرسايش خاک، با اطلاعاتي که در GIS در دست داريم مي توانيم پيش بيني کنيم که کدام قسمتهاي زمين دچار فرسايش خاک خواهند شد.

استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي براي حذف نارسايي هاي ناشي از نقشه هاي خطي آغاز شد. در عمل استفاده از نقشه هاي خطي اطلاعات چنداني از مناطق مختلف ارائه نمي دهد. در نظر بگيريد که يک نقشه توپوگرافي از يک منطقه شهري فقط مي تواند خيابان ها و بلوک هاي ساختماني و نهايتاً فضاهاي سبز را نشان دهد. ولي اطلاعاتي از قبيل مالکيت اراضي، سيستم هاي لوله کشي آب و فاضلاب، پراکندگي جمعيت در اين منطقه، نرخ بيکاري، اميد به زندگي و ... کليه اطلاعات توصيفي و آماري در اين نقشه وجود ندارند و حتي قابل گنجاندن در اين نقشه ها نمي باشند. از طرفي ديگر بررسي هاي مکاني در حاشيه شيت ها که محل اتصال با شيت هاي مجاور مي باشند بسيار مشکل و گاه بي نتيجه است. زيرا ممکن است نتوانيم دو برگ نقشه مجاور را با هم match کنيم.

يک حسن سيستم اطلاعات جغرافيايي در اين است که اگرچه اين سيستم ممکن است داراي جداول متعددي از اطلاعات توصيفي به تفکيک قطعه زمين باشد، مي توان اين اطلاعات را بصورتهاي ترکيبي با يکديگر بکار برده و گاهي برخي مقايسه ها و آناليزها را انجام داد. اما در نقشه خروجي کار تنها از المان هايي که مي خواهيم خروجي بگيريم براي روشن شدن مطلب مثالي مي زنيم:

در نظر بگيريد که از يک منطقه شهري، نقشه کاملي از قطعه زمينها و خيابان ها، تيرهاي چراغ برق، سيستم لوله کشي و انتقال نيروي برق، کانال کشي آبهاي سطحي و ... تهيه شده است. همچنين توسط گروههاي آمارگيري، اطلاعات مربوط به مالکيت و شماره قطعات زمين، تعداد ساکنان هر قطعه زمين، مساحت آنها، قيمت اراضي در سال جاري، ميزان مجاز برق مصرفي توسط هر واحد ساختماني برحسب نوع کاربري و بسياري اطلاعات ديگر جمع آوري شده و در جداول خاصي نگهداري و ذخيره مي شوند.

حال يک پايگاه داده ساخته ايم که شامل اطلاعات زيادي است. از اين پايگاه داده که براي تهيه اطلاعات آن وقت نسبتاً کمي صرف کرده ايم طيف وسيعي از خروجي ها همراه با آناليزهاي گوناگون مي توان دريافت نمود. مثلاً در يک خروجي مي توان قطعاتي از منطقه را مشخص نمود که فشار آب شهري کم است و يا مشترکاني که برق را بيش از حد مجاز مصرف مي کنند مشخص نمود. همچنين مي توان در نقشه اي جداگانه سيستم مالياتي را بهبود بخشيد زيرا ديگر ميزان دارايي هاي هر شخص حقيقي و حقوقي کاملاً مشخص است. مي توان در نقشه اي جداگانه آن دسته از مسيل هاي شهر را که نياز به لايروبي دارند مشخص نمود. در نقشه اي ديگر مي توان نقاط کور ترافيکي را مشخص نمود و براي رفع معضل ترافيک تصميم گيري نمود و ...

لذا همانطور که ذکر شد سيستم اطلاعات جغرافيايي يک سامانه اطلاعاتي است که هرگونه اطلاعاتي را مي توان بصورت جداول توصيفي و يا نقشه وارد آن نمود. سپس انواع آناليزها را مي توان برروي اين اطلاعات انجام داده و هر نوع خروجي را از آنها ساخت.